The Road to Freedom is een goede – realistische – documentaire over Mahatma Gandhi (1869 – 1948). Helder wordt aangetoond dat zijn ideeën absoluut niet zijn gerealiseerd. Feitelijk heeft Gandhi gefaald; slechts zijn gedachten hebben de wereld veroverd.
Wat wilde Gandhi? Vrijheid, non violence, eenheid en lokale economieën. Gandhi vond dat Brits-Indië vrijheid moest verdienen. Pas indien gelijkheid van alle mensen en religieuze eenheid binnen Brits-Indië bereikt zouden zijn, zou onafhankelijkheid verdiend zijn. Op economische gebied pleitte hij voor regionale zelfvoorzienende economieën. Gandhi protesteerde altijd geweldloos om zijn doelen te bereiken.
Is Gandhi geslaagd? Onafhankelijkheid van Groot-Brittannië is gelukt, maar dit is gepaard gegaan met grof geweld en de splitsing van Brits-Indië in India en Pakistan. Hindoes en Moslims kregen beide een eigen staat. Precies wat Gandhi niet wilde is gebeurd. Ook heeft hij anderen niet kunnen overtuigen van zijn economische ideeën: India is de weg industrialisatie ingeslagen. Volgens Gandhi is dit geen vooruitgang.
Toch zijn er veel dingen waardoor mensen Gandhi als een voorbeeld zien. Hij geloofde in de kracht van het individu om verandering te realiseren. Hij zei ooit:
“Zoals opgeslagen warmte kan worden omgezet in energie, kan woede die beheerst wordt worden omgezet in een kracht die de wereld kan bewegen.”
Daarnaast geloofde hij in waarheid. Hij zei:
“De spreuk ‘Waarheid is God’ prefereer ik boven ‘God is Waarheid’. Want velen zijn vermoord in de naam van God, maar niemand is ooit vermoord in de naam van de waarheid.”
Of dit helemaal waar is betwijfel ik. Volgens mij is Socrates vermoord, omdat hij naar waarheid zocht. Ik vind Socrates en Gandhi lijken op elkaar; zij leefden beide hun eigen filosofie. Allebei streefden zij naar meesterschap over het zelf. Beiden waren praktisch filosofen, levenskunstenaars, morele kompassen, voorbeelden voor andere mensen. Gandhi stopte tijdens zijn leven meermaals religieus geweld door te gaan vasten en redde op deze manier vele levens. Toen hij werd vermoord, voelde iedereen zich verantwoordelijk. Het was een brute dood zoals hij waarschijnlijk gewenst had.
Indien je meer over Gandhi wilt weten, bekijk de documentaire The Road to Freedom of lees het blog Een paar lessen van Gandhi.
Martijn Jeroen van der Linden 