Momenteel lees ik het boek 7 Secrets of Shiva van Devdutt Pattanaik. Shiva is een goddelijke persoonlijkheid in het hindoeïsme en wordt vaak afgebeeld met veel symboliek. De halfgesloten ogen beelden bijvoorbeeld terugtrekking uit het wereldse uit. Twee onderwerpen uit dit boek, verbeelding en eigendom, wil ik bespreken.
De schrijver stelt dat verbeelding de mens tot mens maakt. Dieren kennen dit niet; zij zijn afhankelijk van instincten en het geheugen. Dankzij verbeeldingskracht zijn mensen in staat een visie te ontwikkelen van de wereld, van de toekomst en van zichzelf. Ofwel, verbeelding maakt ons zelfbewust. Ons ego is dus het product van onze verbeelding.
Eigendom wordt in dit boek de grootste dwaling van de mensheid genoemd. Dieren hebben een territorium. Dit kan alleen worden behouden door brute kracht en sluwheid; je kunt het niet erven. Eigendom is daarentegen door menselijke regels gemaakt; zonder regels, geen eigendom. Door eigendom proberen wij betekenis en zin aan onze levens te geven en identificeren wij ons niet alleen met ons lichaam, maar ook met ons eigendom. Bovendien willen wij doorgaans steeds meer eigendom. Dit leidt tot angst en rusteloosheid, die beide hun wortels hebben in de begrippen ‘mijn’ en ‘niet mijn’. Shiva begrijpt dat uiteindelijk zowel het lichaam (‘ik’) als het bezit (‘mijn’) eindig zijn. Shiva wacht geduldig tot ‘ik’, ‘mijn’ en ‘niet mijn’ op een lijn leggen en begrijpt dat pas dan rust en kalmte zullen heersen. Om deze reden is het nummer 3 belangrijk in Shiva’s mythologie. De drietand op de cover symboliseert dit.
Al duizenden jaren weten mensen dat eigendom een cruciaal vraagstuk is. Ook nu is het volgens mij weer noodzakelijk om eigendom te bediscussiëren Het kapitalisme met zijn onbeperkt privaat eigendom lijkt onhoudbaar. De twee andere opties, socialisme dat gebaseerd is op staatseigendom en communisme dat gebaseerd is op gemeenschapseigendom, hebben ook hun nadelen. Wat ik zeer opvallend vind is dat wij de USSR, China en Cuba communistisch noemen, terwijl zij in feite socialistisch zijn (zo noemen zij zichzelf ook). Zij zijn gebaseerd op staatseigendom en niet op eigendom van de commune. De vragen zijn dus: kunnen wij ons een wereld verbeelden met een andere vorm van eigendom? Kan gemeenschappelijk eigendom op grote schaal bestaan?
Er zijn natuurlijk wel vormen van collectief eigendom.
Om te beginnen iedere vorm van een cooperatie.
Maar ook heel concreet de Natuurvrienden in de verschillende landen. Binnenkort viert de Nederlandse Natuurvriendenorganisatie het Nivon haar 90 jarig bestaan. Opgericht als de vormings- en ontwikkelingsorganisatie van de Soiciaaldemocratie fuseerde zij al snel met de Arbeidersreisvereniging De Natuurvrienden. Sinds de oprichting is het Nivon aangesloten bij de Naturfreunde Internationale.
Nu is het Nivon niet meer verwant aan één polkitieke partij. Het Nivon streeft naar een democratisch socialistische maatschappij. Het Nivon is wel links maar niet partijgebonden.
Het Nivon tenslotte bezit een aantal natuurvrioendenhuizen en natuurvriendenkampeerterreinen. Deze zijn op deze wijze het gemeenschappelijk eigendom van de leden van het Nivon. Samen met de ander Natuurvriendenorganisaties zijn er circa duizend huizen die collectief eigendom zijn en gebruikt kunnen worden door de leden. De huizen staan ook open voor gasten van buiten de Natuurvriendenorganisaties.
Zie verder http://www.nivon.nl.