Martijn Jeroen van der Linden Economie, Filosofie

Requiem For The American Dream

Afgelopen vrijdagavond was ik uitgenodigd door TransitieCinema en Duurzaam Den Haag om de documentaire Requiem For The American Dream te kijken en na afloop commentaar te geven, vragen uit de zaal te beantwoorden en deel te nemen aan groepsdiscussies. Een geslaagde avond omdat de film een ijzersterke analyse is en veel van de aanwezigen actief participeerden in de zoektocht naar oplossingen.

Centraal in Requiem For The American Dream staan interviews met Noam Chomsky. Chomksy is taalkundige, filosoof, politiek activist, en inmiddels 87 jaar oud. Door zijn ervaring en leeftijd is Requiem For The American Dream een soort getuigenverslag. Chomsky begon bijna 50 jaar geleden met aandacht vragen voor stijgende ongelijkheid en machtsconcentratie in de V.S., en heeft dit sindsdien voortdurend gedaan. Bovendien kan deze intellectueel als geen ander extreem helder analyseren en redeneren.

Chomsky benoemt “ten principles of concentration of wealth and power” waaronder het verminderen van democratie, het ontwikkelen van ideologie, het herontwerpen van de economie (van productie naar financiële markten en offshoring), het verlagen van belasting op winsten en dividenden, en het afbreken van sociale voorzieningen. Door middel van voorbeelden wordt uitgelegd hoe de achterliggende dynamiek werkt en hoe stijgende ongelijkheid en machtsconcentratie elkaar versterken. Ondanks dat Requiem For The American Dream gaat over de V.S. is de documentaire ook interessant voor Europeanen. Europa heeft zich namelijk, weliswaar in iets afgezwakte vorm, in dezelfde richting ontwikkeld.

Alhoewel Chomksy’s analyse genadeloos is, benadrukt hij ook dat “freedom om speech” nog steeds zeer groot is in de V.S. Dit is een belangrijke les. Ook in Europa leven wij nog steeds in een vrije maatschappij. Dit betekent dat indien mensen zich massaal schalen achter veranderingsvoorstellen verandering wel degelijk gerealiseerd kan worden. Dit vraagt echter wel om actieve participatie. Requiem For The American Dream toont enkele inspirerende voorbeelden uit de democratiseringsgolf van de 1950s en 1960s. Kortom, massaal kijken dus!

 

 

Martijn Jeroen van der Linden Economie

Inequality II

A couple of months ago I wrote a blog about inequality. I just found a new, very good video about this topic, a revised version of the original “Global Wealth Inequality” video with a more accurate map. The statistics in this video are weird and make me a bit sad. Inequality in our world is massive, but we just continue instead of changing the rules of the game…. Are we afraid of  change? Where are we waiting for?

Martijn Jeroen van der Linden Economie, Filosofie

Can civilisation survive really existing capitalism?

This is a great talk by Noam Chomsky. At the age of 84 his statements are still radical, clear and justified. Our current system is not a democracy, but a plutocracy. Market fundamentalism, too big too fail and the threat of an environmental crash do still exist. We didn’t change the system and didn’t solve the main problems. It’s a privilege to listen to this wise man. His knowledge and his wisdom are rare. It’s a must see for anyone who wants to learn. Much better than TV.

Martijn Jeroen van der Linden Economie

Inequality

Economic inequality is a big problem and a hot topic. More and more statistics, graphs and videos are published to make people aware of growing inequality. But despite all data, visualizations and debates ineqaulity keeps on growing. Last week this became again clear to me. The Dow Jones reached an all time high despite the fact that most economic indicators have deteriorated in recent years. In my opinion high stock prices in times of economic recession are a sign of growing wealth inequality. Some people have too much money and don’t know what to do with it, so they buy stocks. Other people even don’t have enough money for basic needs.

It is remarkable that our perception of inequality is quite often wrong.  This briljant video of New Economics Institute about wealth distribution in the US shows what people think the distribution is, what they think is an ideal distribution and what reality is. Conclusion, we are far away from reality. Massive inequality is a fact: 1% of Americans owns 40% of the nation’s wealth. 16% of the Americans lives in poverty.

 The New Economic Foundation gives us ten reasons to care about economic inequality:

1) Your pocket, 2) Your talent, 3)  The economy, 4) Your children, 5) Your streets, 6) Your health, 7) Your happiness, 8) Your planet, 9) Your government and 10) Your sense of global justice.

If we want to solve economic inequality, we have to change our current monetary systems. Without changing the fundamentals, we will never be able to solve this problem. Be part of it. Let’s change the money system!

Martijn Jeroen van der Linden Economie

Schrijnende ongelijkheid

oxfam

Gisteren kwam ik bovenstaand plaatje van Oxfam Novib tegen. Vorige week werd ik in Delhi zelf geconfronteerd met schrijnende ongelijkheid. Toen we de Indiase hoofdstad met de trein binnenreden zagen we minstens een tiental kilometer lang afval,vervuild water, krotten, varkens, poepende mensen en kinderen. Op het station aangekomen, namen we een taxi. Na tien minuten arriveerden wij bij een hotel. Op de oprijlaan stonden Audi’s, Porsches en Bentley’s. In een zeer kort tijdsbestek werd duidelijk hoe lastig het is armoede op te lossen. Velen prefereren private consumptie boven het oplossen van armoede.

In het rapport The costs of inequality: how wealth and income extremes hurt us all stelt Oxfam Novib dat het inkomen van de 100 rijkste mensen $240 miljard is en dat dit 4 keer het bedrag is om armoede de wereld uit te helpen….Het inkomen van de rijkste 1 procent van de bevolking is in de afgelopen 20 jaar met 60% gegroeid en de financiële crisis heeft de ongelijkheid verder aangewakkerd. Oxfam stelt dat deze ongelijkheid niet alleen onethisch is, maar ook inefficiënt vanuit economisch oogpunt, het polariseert de politieke verhoudingen, werkt sociaal verdelend en is destructief voor het milieu. Zo produceert de rijkste 1 procent van de bevolking naar schatting tienduizend keer meer CO2 dan de gemiddelde Amerikaanse burger. In het persbericht stelt directeur Campagnes van Oxfam Novib, Tom van der Lee, terecht:

“Het sprookje dat rijkdom vanzelf leidt tot meer welvaart voor iedereen is definitief doorgeprikt. Het tegendeel is waar. Deze concentratie van extreme welvaart smoort nieuwe economische activiteit en ondermijnt de bestaanszekerheid van steeds meer mensen.”

Zelf gebruik ik graag deze quote van William Godwin (1756 – 1836):

“De accumulatie van bezit ondermijnt de kracht van het denken, de vonk van het genie wordt erdoor gedoofd, het merendeel van de mensen verdrinkt daardoor in miezerige zorgen. De rijke verliest zo de beste en krachtigste drijfveer tot activiteit.”

Laten we schrijnende ongelijkheid uitbannen en armoede oplossen. Dit kan indien wij het echt willen.

Martijn Jeroen van der Linden Economie

De American Dream is een mythe

Deze twee grafieken vertellen eigenlijk alles over de economie van de Verenigde Staten: de ongelijkheid is enorm en neemt steeds verder toe. In onderstaand filmpje legt Stiglitz in 48 seconden uit waarom Amerika niet langer het land is van kansen. De American Dream blijkt een mythe te zijn. Er is ook een langere versie beschikbaar.

Het is zeer opmerkelijk dat inkomensongelijkheid de afgelopen decennia nauwelijks is aangepakt. Diverse onderzoeken tonen immers aan dat mensen in meer gelijke samenlevingen gelukkiger zijn. Onder ander Tony Judt en Wilkinson en Picket hebben hier goede boeken overgeschreven. Het geloof in een rechtvaardige beloning door de markt is nog steeds veel te groot, met name in de VS.

Toch denk ik dat de fabel van gelijke kansen zijn langste tijd heeft gehad. Het is inmiddels overduidelijk dat de kinderen van Bill Gates en Carlos Slim meer kansen hebben dan kinderen die opgroeien in sloppenwijken. Daarnaast wordt steeds helderder dat de aarde beperkte hulpbronnen heeft. Overconsumptie wordt een steeds serieuzer probleem. Het moet dus anders en dat kan. We kunnen uitgaan van gelijk gebruik in plaats van gelijke kansen. Dit houdt in dat eenieder recht heeft op een bepaald gedeelte van de opbrengsten van de aarde. Tomaten, bomen en vissen groeien immers gratis. Iedereen zou een aardedividend dienen te krijgen. Dit is rechtvaardiger dan zogenaamde gelijke kansen en marktbeloningen.

Martijn Jeroen van der Linden Economie, Filosofie

Mensen, Macht en Geld

Macht is misschien wel het grootste filosofische vraagstuk. Waarom heerst soms de ene gedachte en dan de andere? Waarom geloofden mensen eerst in Goden, toen in de ratio en geloven wij nu in de markt?

Filosoof Foucault leert ons dat je verzetten tegen overheersing vrijheid is. Zolang het financieel-economisch systeem zo velen onderdrukt en onderwaardeert, zullen wij naar verandering moeten blijven streven. Het is logisch dat dit ten koste gaat van bestaande machtsblokken. In de geest van Foucault stel ik dat mensen die strijden voor meer vrijheid de transitie naar een duurzame en solidaire economie zullen realiseren. Vrijheid is dus niet vrijblijvend, maar moet worden veroverd.

Doorgaan met het lezen van “Mensen, Macht en Geld”