Martijn Jeroen van der Linden Economie

Event Reinvent.Money 2016: October 14, 16-19h

reinvent-money-2016-768x268

On the 14th of October 2016 I organise with Paul Buitink, Richard van der Linde and Studium Generale TU Delft the conference Reinvent.Money. From 16-19 we will explore three topics: the role of central and commercial banks in the digital age, the euro dilemma, and the (necessary?) link between money and states.

First, Bank of England researcher Michael Kumhof will present his latest research on “The macroeconomics of central bank issued digital currencies” and Arnoud Boot (UvA, SFL, WRR) will present his forthcoming report for the Dutch Scientific Research Council (WRR in Dutch) on the influence of financialisation on society. Second, Stephanie Kelton (advisor to Bernie Sanders) will explain the euro dilemma (the choice between making the next step to a fiscal union or leaving the euro) and politicians will debate this dilemma. Third, we explore the link between money and states in the future. Financial activist Brett Scott (author of The Heretic’s Guide to Global Finance. Hacking the Future of Money) will share his ideas and debate with Lex Hoogduin (RUG, former DNB). Finally, the organising committee will attempt to draw some conclusions.

Tickets are free (donation based after the event, you decide what it’s worth to you) and could be ordere here. I hope to see you in Delft on the 14th of October!

Martijn Jeroen van der Linden Economie

Lezing Kumhof

Dit is een excellente lezing van Michael Kumhof (IMF) over het Chicago Plan bij de London School of Economics and Political Science. Hij legt uit hoe het huidige monetair systeem werkt, wat de belangrijkste mythes zijn en hoe het anders kan. Opvallend is dat Kumhof stelt dat rond 1950 de kennis van het monetair systeem veel groter was dan nu. Dit kan ik beamen. Ook ik heb de afgelopen jaren ervaren dat veel mainstream economen niets snappen van geldcreatie en de rol van centrale en commerciële banken in dit proces. De belangrijkste lessen van deze lezing:

1) Commerciële banken creëren geld ‘out of thin air’ (ze zijn geen intermediair)

2) Leningen creëren deposito’s (en niet andersom)

3) Zonder bankleningen is er geen geld.

4) Commerciële banken hebben de neiging te veel leningen te verstrekken (geld te creëren). Dit leidt tot crises.

5) Er is een alternatief. Geldcreatie door de overheid. Zie voor meer informatie The Chicago Plan Revisited of bekijk de lezing.

Martijn Jeroen van der Linden Economie

Where does money come from?

Quite often I give talks about money creation and quite often people do not believe that banks create money out of nothing. In this video of less than two minutes two economists, Dirk Bezemer (Associate Professor, University of Groningen) and Michael Kumhof (IMF Economist), give a short and clear explanation of the process of money creation. It’s s so simple that most people can hardly believe it. The American economist John Kenneth Galbraith (1908- 2006) once famously wrote:

“The study of money, above all other fields in economics, is one in which complexity is used to disguise truth or to evade truth, not to reveal it. The process by which banks create money is so simple the mind is repelled. With something so important, a deeper mystery seems only decent.” 

In my opinion we can’t solve the economic crisis without understanding the proces of money creation. Every citizen of a democracy should be able to answer the question “Where does money come from?” If you don’t know the answer, watch this video.

Martijn Jeroen van der Linden Economie

De economische wetenschap en de schuldencrisis

Eergisteren werd ik geattendeerd op deze Zweedse documentaire (met Engelse ondertiteling) over de economische wetenschap en de schuldencrisis. De documentaire was 19 november op de Zweedse televisie te zien, is meteen ondertiteld en op internet gedeeld. Goede actie, want deze analyse met een aantal van mijn favoriete hedendaagse economen zoals Dirk Bezemer, Steve Keen en Michael Kumhof – over wie ik eerder schreef – had ik niet willen missen. Centraal staat de vraag waarom nagenoeg geen enkele econoom van de officiële instituten – het IMF, de WB, de ECB, etc. –  de schuldencrisis zag aankomen. Steve Keen stelt terecht dat dit komt omdat de meeste economen banken, geld en schuld niet meenemen in hun macro economische analyse. Zij negeren een belangrijk gedeelte van de economische praktijk.

Het is mij de afgelopen jaren steeds duidelijker geworden dat de economische wetenschap zeer filosofisch en zelfs zeer ideologisch is, en dat de filosofie die de afgelopen decennia heeft geheerst de Chicago school, ofwel de neoklassieke, school wankelt. En dit is niet zo gek, want veel van de neoklassieke aannames zijn zeer onrealistisch; marktspelers zijn bijvoorbeeld lang niet altijd rationeel en volledige informatie is helemaal nooit aanwezig. Daarnaast wordt de kern van het probleem, ongelimiteerde geldcreatie, door neoklassieke economen buiten beschouwing gelaten. Geld = schuld is mogelijkerwijs de blinde vlek van de economische wetenschap. Geld is niet neutraal, maar gaat gepaard met schuld. Geld is een gekwantificeerde verplichting.

Weinig mensen beseffen dat indien banken nieuwe leningen verstrekken, er nieuwe geld in omloop komt. Banken zijn dus geen intermediairs, maar opzichzelfstaande dienstverleners die geld willen verdienen met geldcreatie. Zij wachten niet op spaarders, maar creëren zelf geld. IMF’er Kumhof stelt in deze documentaire:

“Banks create money out of thin air.”

Het lastige is nu dat vele economen inclusief gelauwerde Nobelprijswinnaars 20 tot 40 jaar lang gewerkt hebben met dezelfde ideologische theorieën en aannames. Nu is gebleken dat deze niet werken, is het moeilijk voor hen zich aan te passen. Het is mensen vragen hun eigen levenswerk onderuit te halen. In de documentaire blijkt in ieder geval dat Nobelprijswinnaar Robert Lucas aan zijn ideologie vasthoudt en hij is zeker niet alleen.

Er zal mijn inziens echt een andere koers moeten worden gekozen om de crisis op te lossen. Dit lukt voorlopig niet, omdat vele economen en politici nog steeds geloven in incomplete modellen en onrealistische aannames en bovendien op hun bestuursposten blijven zitten. Pas indien mensen die werken met een completer beeld van de economie en realistischere aannames het roer overnemen en radicale maatregelen nemen is de crisis op te lossen. De financiële sector inkrimpen, schulden afschrijven en geldcreatie onder democratisch bestuur plaatsen zijn voor de hand liggende hervormingen. De economische wetenschap dient zichzelf feitelijk te resetten om de schuldencrisis op te lossen. Maar wie durft er zijn eigen ideologie te heroverwegen?

Rethink

Martijn Jeroen van der Linden Economie

The Chicago Plan Revisited

IMF-CHICAGO-300x264

In mijn vorige blog verwees ik naar een working paper van het IMF. Dit paper met de titel The Chicago Plan Revisited  is een aanrader om te lezen. Een aantal passages zijn zeer technisch en lastig; hoofdstuk I, II en VIII zijn daarentegen goed te lezen. Een paar belangrijke punten zal ik in dit blog aanstippen. De schrijvers, Benes en Kumhof, stellen dat zij bewijs hebben gevonden voor de voordelen van 100% full reserve banking die Irving Fisher (1936) claimde. Fisher stelde dat het splitsen van de monetaire en kredietfunctie van het banksysteem en het 100% dekken van deposito’s vier voordelen zou opleveren:

(1) Veel betere controle over een belangrijke bron van conjunctuurschommelingen, te weten plotselinge verhogingen en inkrimpingen van bankkrediet.

(2) Volledige eliminatie van bank runs.

(3) Drastische verlaging van de (netto) publieke schuld.

(4) Drastische verlaging van de private schuld, omdat geldcreatie niet langer tegelijkertijd schuldcreatie vereist.

Ook concluderen de schrijvers dat geen van deze voordelen ten koste gaat van de kernfuncties van het private financiële systeem. Nog steeds zullen private financiële instellingen een belangrijke rol spelen in onder andere het betalingsverkeer en het efficiënt alloceren van kapitaal aan de meest productieve doeleinden. Ofwel, er is een stabieler geldsysteem mogelijk en banken kunnen blijven bestaan. Vreemd genoeg wordt full reserve banking nauwelijks besproken. Dit komt, omdat de vele politici en economen de achtergrond en de kern van het geldsysteem – geldcreatie – niet begrijpen. De schrijvers halen monetair historicus De la Mar aan om het gebrek aan historische kennis duidelijk te maken:

“As a rule political economists do not take the trouble to study the history of money; it is much easier to imagine it and to deduce the principles of this imaginary knowledge.”

Over geldcreatie staat in dit paper onder andere dit:

“A realistic model needs to reflect the fact that under the present system banks do not have to wait for depositors to appear and make funds available before they can on-lend, or intermediate, those funds. Rather, they create their own
funds, deposits, in the act of lending.” 

En:

“When banks make loans, they create additional deposits for those that have borrowed the money.”

 Zolang velen niet weten dat commerciële banken een monopolie hebben op geldcreatie en dus bepalen hoeveel geld er beschikbaar is, is de crisis niet op te lossen. Het is mogelijk schuldenvrij en rentevrij geld in omloop te brengen; we moeten alleen wel weten dat dit een alternatief is. We zullen de verschillende alternatieven moeten bestuderen en een keuze moeten maken. Lees The Chicago Plan Revisited dus. Het kan anders. Het kan beter.

Momenteel ben ik een langer stuk over het democratiseren van de geldcreatie aan het afronden. Dit zal ik binnenkort publiceren.