Een blog schrijven over de kunst van mijn broertje Roel. Lastig vind ik het. Ik ken zijn werk en zijn denken goed, wellicht te goed. Momenteel heeft hij een solo expositie in de Kers Gallery in Amsterdam en over 3 weken vertrekt hij naar Praag voor een vervolgopleiding. De afgelopen vier jaar hebben Roel en ik vlakbij elkaar gewoond, geregeld hebben wij samengewerkt, vaak samen gegeten en ontelbare uren gediscussieerd over vele facetten van het bestaan. De betekenis van kunst in het algemeen, van zijn kunst in het bijzonder, de gang van zaken in de kunstwereld, het verkopen van kunst en ‘hoe verder?’ waren vaak terugkerende onderwerpen.
Jaren achter elkaar heeft hij zichzelf geschilderd. Een narcistisch trekje? De ultieme vorm van zelfonderzoek? Of een verslaving? Dag in dag uit naar jezelf kijken, jezelf weergeven, jezelf afvragen ‘wie en wat ben ik?’, altijd maar blijven zoeken naar nieuwe manieren om deze vraag te beantwoorden en het antwoord op een doek te krijgen. Jezelf steeds verder verdiepen in de geschiedenis van schilderkunst, de werken van andere schilders, zodat je langzaam zelf opgaat in deze schilderkunst. Honderden, zo niet duizenden zelfportretten heeft Roel inmiddels gemaakt. Verschillende formaten, stijlen, sferen, technieken, composities, materialen, verwijzingen, etc. Zijn werk is direct. Hij schildert de schilder en ontwijkt daarmee de lastige vraag ‘is niet ieder kunstwerk een soort portret van de kunstenaar?’ Een zelfportret beantwoordt deze vraag direct.
Met verbazing en een bepaalde vorm van respect ben ik de afgelopen jaren getuige geweest van zijn groeiende oeuvre. Verbaasd door zijn energie – soms kan ik bijna niet geloven dat hij schilderen echt zo interessant vind; verbaasd over de oneindige creatitiet die er schijnt te zijn – in hem, maar ik denk in ons allemaal; verbaasd ook over het proces na het schilderen – hoe moeilijk het is om kunst te verkopen. Over dit laatste probleem, het aan de man brengen van kunst, hebben we vaak gesproken. Wat is een goede strategie? Waar vind je verzamelaars en kunstkenners? Moet de prijs naar beneden? Of juist omhoog? Is een korting bij meerdere aankopen verstandig of juist niet? Is directe verkoop aan verzamelaars beter? Of toch via een galerie? Voor de expositie in de Kers Gallery hebben we een nieuw verkoopsysteem bedacht. Op drie manieren kan er worden geboden:
Iemand heeft inmiddels al een transport naar Praag geboden in ruil voor een zelfportret. Iemand anders een muur op een kunstbeurs.
Wat ons ook vaak heeft verbaasd is het feit dat kunst zo vaak wordt afgezonderd van het echte leven en dat de kunstwereld eigenlijk helemaal niet creatief is als het gaat om kunst in de wereld zetten. In de beschermde omgeving van een galerie of een museum hangen de mooiste kunstwerken, maar ons dagelijks bestaan, het echte leven, lijkt in toenemende mate gedomineerd te worden door efficiency, financiele rekensommen, rationele levensvisies, standaardisatie, IKEA kasten en H&M kleding. Kunst lijkt compleet afgezonderd van ons leven te zijn. Deze quote van de Franse filosoof Foucault past bij deze verbazing:
“What strikes me is the fact that in our society, art has become something which is related only to objects and not to individuals, or to life. That art is something which is specialized or which is done by experts who are artists. But couldn’t everyone’s life become a work of art? Why should the lamp or the house be an art object, but not our life?”
Ik hoop dat Roel in Praag zijn kunst meer in het dagelijks leven, in zijn dagelijks leven, in het Praagse dagelijkse leven, weet te krijgen. Dat zal niet makkelijk zijn, maar een poging is de moeite waard. Mocht u nog naar de Kers Gallery willen gaan dan kan dat tot 7 september 2014 (Don | 14.00 -1700 Vrij & Za | 10.00 -17.00).
Martijn Jeroen van der Linden 